Kamizelki ratunkowe - jachtowy anioł stróż

Ostatni odcinek naszego cyklu o indywidualnych środkach asekuracyjnych i ratunkowych poświęcony jest kamizelkom ratunkowym.

Kamizelki ratunkowe to takie kamizelki, które mają za zadanie utrzymać człowieka w bezpiecznej pozycji na powierzchni wody nawet wtedy, gdy straci on przytomność. Stąd kluczowy element – nadmuchany sport kołnierz podtrzymujący głowę nad wodą. Wyporność kamizelek ratunkowych jest dużo większa niż kamizelek asekuracyjnych - zgodnie z normą  ISO 12402-3 i ISO 12402-4 musi wynosić 170N.

Kamizelki ratunkowe dzielimy na te ze stałym wypełnieniem (przypominające znane nam z dawnych czasów „kapoki”) oraz kamizelki pneumatyczne, wypełniające się sprężonym powietrzem po (automatycznym lub ręcznym) zwolnieniu zaworu uruchamiającego pojemnik z reguły wypełniony sprężonym  CO2.

Ten pierwszy rodzaj (kamizelki ze stałym wypełnieniem) są tradycyjnym, z reguły niedrogim środkiem ratunkowym, dostępnym w wersjach zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Zwykle produkowane w jaskrawym kolorze (np. pomarańczowym) są bardzo popularnym środkiem ratunkowym, szczególnie na jednostkach śródlądowych. Ich zaletą (szczególnie w przypadku kamizelek nowoczesnych) jest ich niewielka masa oraz stosunkowo niski koszt zakupu. Jednak noszenie takich kamizelek nie jest szczególnie wygodne i z reguły spoczywają one na dnie jachtowych bakist. To dlatego kamizelki ze stałym wypełnieniem nie spełniają funkcji lidera bezpieczeństwa na jachcie, ale oczywiście mają odpowiednie certyfikaty klasyfikujące je jako indywidualny środek ratunkowy! Przy doborze takich kamizelek warto właśnie zwrócić uwagę na certyfikat zgodności z normą ISO 12402-4 oraz – szczególnie w przypadku kamizelek przeznaczonych dla dzieci – właściwy dobór rozmiaru!

Coraz większą popularnością cieszą się pneumatyczne kamizelki ratunkowe, tzw. automaty. Ich najprostszą wersję znamy z samolotów (kamizelki napełniane pneumatyczne, uruchamiane ręcznie, które demonstrują nam stewardessy przed każdym startem). Kamizelki dla żeglarzy są znacznie bardziej zaawansowanymi technicznie urządzeniami ratunkowymi. Dzięki swojej konstrukcji są znacznie wygodniejsze w codziennym noszeniu niż kamizelki ze stałym wypełnieniem i ze względu na funkcje można je podzielić na:

- kamizelki śródlądowe, bez zaczepu pasa bezpieczeństwa (np. Spinlock Lite, Helly Hansen Sport), sprawdzające się tam, gdzie przypinanie się do pokładu nie jest konieczne lub byłoby wręcz niewskazane (na przykład na motorówkach);

- kamizelki typu Inshore, do żeglugi przybrzeżnej dobre na akwenach morskich, gdzie niezbędne może okazać się przypięcie linką bezpieczeństwa do pokładu lub jachtowej lifeliny, ale nie posiadające certyfikacji do żeglugi oceanicznej. Mamy w ofercie takie kamizelki – to modele HH Inshore Inflatable, Spinlock Lite+

- kamizelki klasy Offshore – wyposażone we wszystkie dostępne elementy chroniące człowieka przed wpływem morskich fal (kaptur) i sygnalizujące jego położenie – gwizdek i lampkę. Te najwyższej klasy modele kamizelek produkowane są zarówno przez Helly Hansena (HH Race Safe Jacket), jak i przez firmę Spinlock (Spinlock 6D).

Do każdego rodzaju kamizelki pneumatycznej można również dołączyć transponder typu AIS MOB. To urządzenie, które uruchamia się od razu po wpadnięciu żeglarza do wody i sygnalizuje jego położenie na ekranie plotera jachtowego (oczywiście wyposażonego w system AIS). Z oczywistych względów, transpondery tego typu instaluje się głównie w kamizelkach klasy Offshore.

Kolejnym istotnym elementem kamizelki ratunkowej pneumatycznej jest rodzaj zwalniacza ładunku CO2. Najpopularniejszym systemem zwalniającym jest system UML,  składający się z tabletki szybko rozpuszczającej się w wodzie oraz tzw. przebijaka, który po rozpuszczeniu wspomnianej tabletki przebija zamknięcie naboju CO2 i kamizelka sama napełnia się gazem. System niezawodny – czasami aż za bardzo. Z ostatnich regat Fastnet mamy relację z pierwszej ręki o dwóch kamizelkach z systemem UML,  które otworzyły się samoczynnie w trakcie silnego zafalowania, kiedy woda „wchodziła” na pokład i moczyła zawodników noszących takie właśnie kamizelki. 

Remedium na tego typu problemy są kamizelki z systemem hydrostatycznym HAMMAR (np. HH Sailsafe Race czy Spinlock Vito), które otwierają się pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego po zanurzeniu w wodzie. Przy tym systemie ryzyko przypadkowego uruchomienia kamizelki przez wodę na pokładzie jest praktycznie zerowe. Kamizelki z systemem HAMMAR są nieco droższe, podobnie element, który wymieniamy po odpaleniu kamizelki jest także droższy niż w przypadku kamizelek z systemem UML.

Ostatni podział, budzący wiele nieporozumień oraz rodzący wiele pytań z Waszej strony, to temat wyporności kamizelek pneumatycznych. Z całą odpowiedzialnością, potwierdzoną też naszym własnym doświadczeniem podkreślamy, że wyporność 170N zgodna z normą ISO 12402-3 dla kamizelek ratunkowych jest absolutnie wystarczającą wartością i kamizelka o tej wyporności jest w stanie utrzymać na powierzchni wody każdego żeglarza, który wypadnie za burtę. 

Dla dzieci wartość wyporności kamizelek pneumatycznych wynosi nawet mniej, bo 100N i także jest to wartość w pełni wystarczająca. 

Istnieją natomiast kamizelki o wyporności 275N (Spinlock w zasadzie wszystkie swoje kamizelki klasy offshore produkuje w dwóch wariantach wyporności 170N i 275N) i są one przeznaczone przede wszystkim dla osób pracujących na morzu, np. na platformach wiertniczych, które są dodatkowo obciążone narzędziami i sprzętem powodującym, że po wpadnięciu do wody wyporność 170N mogłaby się okazać niewystarczająca do utrzymania np. człowieka oraz narzędzi które ma przywieszone przy pasie. Z całą stanowczością podkreślamy więc, że kamizelki o wyporności 275N nie są „lepsze” – jest to po prostu specjalistyczny sprzęt przeznaczony dla osób pracujących ze zwiększonym obciążeniem na przykład na pokładach platform wiertniczych. Z punktu widzenia żeglarza dodatkowa wyporność nie jest przydatna, za to kamizelka o tych parametrach (275N) jest większa, cięższa i zasilana większym nabojem od kamizelki 170N (60gr CO2 zamiast 33gr CO2). Mamy oczywiście w sprzedaży cały asortyment Spinlocka, a więc także kamizelki w wersji 275N oraz zamienne naboje do nich.

Pytacie nas także często o transport lotniczy ratunkowych kamizelek pneumatycznych. Zgodnie z przepisami IATA (IATA Dangerous Goods Regulations; 60th Addition, published 2019, chapter 2.3, Dangerous Goods carried by passengers), można podróżować z kamizelką ratunkową z nabojami o pojemności 20, 33 oraz 60gr CO2 (odpowiednio: wyporność 100N, 170N, 275N) zarówno przewożąc kamizelkę w bagażu rejestrowanym, jak i w bagażu podręcznym. Z własnego doświadczenia wiemy, że często przewożenie kamizelki w bagażu podręcznym wiąże się z wezwaniem „supervisora”, który potwierdza powyższe przepisy i podróż możemy kontynuować bez zakłóceń.

Podsumowując nasz cykl dotyczący indywidualnych środków asekuracyjnych i ratunkowych na wodzie:

- kamizelki dzielą się na asekuracyjne i ratunkowe – zapraszamy do lektury artykułu tutaj;

- kamizelki asekuracyjne mają na celu wspomaganie pływającej w wodzie osoby, zapewniając jej dodatkową wyporność – czytajcie tutaj;

- kamizelki ratunkowe utrzymują w wodzie w bezpiecznej pozycji nawet nieprzytomną osobę i dzielą się na kamizelki ze stałym wypełnieniem oraz pneumatyczne;

- wszystkie rodzaje kamizelek dostępne są w rozmiarach dziecięcych oraz dla dorosłych; kamizelki asekuracyjne mają dalszy podział „wagowy” dla dorosłych, kamizelki ratunkowe pneumatyczne z reguły występują jako one size

- kamizelki ratunkowe pneumatyczne mają zapewniać wyporność 170N ale istnieją także kamizelki do specjalnych zastosowań o wyporności 275N

- kamizelka pneumatyczna po wypełnieniu (użyciu) może być po wysuszeniu złożona i ponownie uzbrojona za pomocą zestawu naprawczego (re-arm).

 Wszystkie oferowane przez nas kamizelki i akcesoria do nich znajdziecie tutaj

W przypadku bardziej szczegółowych pytań lub wątpliwości jesteśmy do Waszej dyspozycji :-)